• VEEL BELANGSTELLING VOOR EXPOSITIE IN DE VISCHAFSLAG

• TENTOONSTELLING “GROETEN UIT HARDERWIJK”

• VEEL BELANGSTELLING VOOR LEZING OVER VISSERIJ ...

• LEZING OVER HET VISSERIJVERLEDEN VAN HARDERWIJK

• MANNEN VAN STAAL  

• BEZOEK UIT ERMELO

• EXPOSITIE 'MANNEN VAN STAAL' DRUK BEZOCHT  

• VISSERIJCONCERT IN HARDERWIJK

• ZIEN, DOEN, BELEVEN

• WAT IS ER ALLEMAAL TE DOEN IN DE VISCHAFSLAG?

• MAAK KENNIS MET DE VISSERIJ HISTORIE VAN HARDERWIJK

• HET VISSERIJVERLEDEN VAN HARDERWIJK

VEEL BELANGSTELLING VOOR EXPOSITIE IN DE VISCHAFSLAG

‘Groeten uit Harderwijk’, onder die noemer zijn jarenlang ansichtkaarten verstuurd van mooie en minder mooie plekjes uit onze stad. De haven, het Belgenkamp, de oude binnenstad; honderden ansichtkaarten zijn in omloop en een groot aantal daarvan zijn afgelopen vrijdag en zaterdag geëxposeerd in de Vischafslag. Evert van der Meer, die de expositie samenstelde kon tevreden vaststellen dat er beide dagen in totaal maar liefst 275 bezoekers op afkwamen.

In de Vischafslag was het dan ook een drukte van belang en werd er zeer druk gediscussieerd over welke straten en huizen nu precies waren afgebeeld, want daarover bestond nog wel eens een verschillende mening. Het is bijzonder om te zien hoe Harderwijk in de loop van de jaren is veranderd, maar ook hoe mooi de stad toch is gebleven, ook met de nieuwe elementen zoals het Waterfront.

Confronterend is soms de armoede die zichtbaar is op de ansichtkaarten die zijn afgebeeld, bijvoorbeeld een afbeelding waar twee vrouwen zich door een berg garnalen worstelen. ‘Huisarbeid’, om een beetje bij te verdienen, in moeilijke tijden. Daar maken we tegenwoordig geen ansichtkaart meer van! Ook in die zin zijn de huidige tijden met recht andere tijden geworden!

Kijk hier een YouTube filmpje (0418)

TENTOONSTELLING “GROETEN UIT HARDERWIJK”

Datum: Vrijdag 13 april en zaterdag 14 april 2018.

Tijd: 13.30-16.30 uur. Locatie: Vischafslag in Harderwijk. Entree: Vrijwillige bijdrage. De vrijwillige entree komt ten bate van Stichting Vischafslag.

In de Vischafslag zijn zo’n 100 uitvergrote ansichten te bewonderen. Van 1900 tot heden. Het bijzondere is dat het overgrote deel komt uit de nalatenschap van de heer Ribot. De heer Ribot was een vervent verzamelaar Hij had oog voor de meer bijzondere ansichtkaarten. Zijn schoonzoon Albert Berends stelt de collectie tijdelijk ter beschikking aan Evert van der Meer. Maar ook de fraaie ansichten van Aalt Jansen -van ’t Bargje- zullen niet ontbreken.

Evert houdt zich bezig met de mondelinge geschiedenis van de Harderwijker visserij. Niet alleen de ansichten van de haven maar ook de ansichten van de binnenstad zullen bij menig bezoeker mooie herinneringen oproepen. Een aantal herinneringen zijn door Evert vastgelegd op film, deze beelden zijn ook te bekijken op de tentoonstelling. Als vanouds wordt de Vischafslag weer omgetoverd tot een heuse tentoonstellingsruimte. (0318)

VEEL BELANGSTELLING VOOR LEZING OVER VISSERIJ ...

Een lezing over visserij mag zich toch altijd weer verheugen op grote belangstelling bleek afgelopen week, waar Evert van der Meer een lezing hield over de visserij met als thema de visserij in het verleden en het heden. Van der Meer ging niet over één nacht ijs want hij had een gedegen studie over het onderwerp gemaakt. De afgelopen jaren sprak hij met tientallen vissers en hun verwanten over hun leven tijdens de periode van actieve visserij. De lezing was opgebouwd aan de hand van beeldmateriaal dat Van der Meer o.a. uit de archieven van het Stadsmuseum had opgediept.

Het eerste gedeelte van de lezing ging m.n over de Kleine Werf, een van de twee scheepshellingen in Harderwijk, waar de eigenaar Aart Hamstra en timmerman Piet Engelengeer aan verbonden waren. Zij repareerden botters, pluten en aken totdat de werf in 1957 moest sluiten. Een ander onderwerp bestond uit de vele visserijtechnieken die werden gehanteerd, kuilvisserij, visserij met lijnen of met kistjes en ook het vissen met het sleepnet kwam aan de orde. Veel video- en beeldmateriaal verlevendigde de uiteenzetting en veel deskundigen kwamen in deze video's aan het woord. Evert van der Meer ging om zich te verdiepen in het onderwerp met alle nog vissende Harderwijkers mee aan boord. In de zaal, de afgeladen Vischafslag, was veel publiek bekend met de visserij en kwam ook  de nodige feedback zodat het een levendige avond werd.

Veel mensen op foto's werden herkend en er werden veel ervaringen uitgewisseld. Al met al was het een boeiende avond, waarop een kleine honderd aanwezigen met belangstelling voor dit onderwerp voor even teruggingen in de tijd! (1217)

LEZING “ONZE TOEKOMST”

Op donderdag 7 december a.s. geeft Evert van der Meer in de Vischafslag een lezing met als titel ‘Onze toekomst’. Hij verwijst hiermee naar de kleine helling maar ook naar de hedendaagse visserij. Evert sprak met vissers, vishandelaren en hun kinderen. Hij legde hun verhalen vast op camera. De lezing begint om 19.30 uur, de Vischafslag is geopend om 19.00 uur. De toegang bedraagt 5 euro inclusief koffie. Tijdens de lezing zijn unieke beelden van de visserij uit het verleden en het heden te zien. Evert van der Meer houdt zich bezig met de mondelinge historie van de Harderwijker visserij. Kaarten zijn vanaf 10 november te koop bij Palingrokerij &Vishandel Dries van den Berg of te reserveren via visserijharderwijk@gmail.com (1117)

MANNEN VAN STAAL  

Maar liefst 250 bezoekers bezochten eind september en begin oktober de tentoonstelling ‘Mannen van Staal’. De titel van de tentoonstelling verwijst naar het harde leven van o.a. de vissers, handelaren en scheepstimmer-lieden.

Stichting Stadsmuseum Harderwijk & Stichting Vischafslag verleenden medewerking aan dit unieke project. Zo’n honderd visserij foto’s uit lang vervlogen tijden leidde tot tal van gesprekken in de Vischafslag. De bijvangst is dan ook goed. Bijna alle personen op de foto’s werden door het publiek herkend en opgeschreven. Ook hadden de gasten gehoor gegeven aan de oproep om hun eigen oude foto’s mee te nemen. De bijvangst wordt gebruikt voor het vastleggen van de lokale mondelinge visserij historie. (1017)

BEZOEK UIT ERMELO

De Margrietschool uit Ermelo is op 22 september bij de Vischafslag geweest. De leerlingen van groep 7 en 8 hebben een leuke en leerzame ochtend gehad. Na de uitleg over de botter en oude vistechnieken was er een speurtocht. De ochtend werd afgesloten met een veiling. (1017)

EXPOSITIE 'MANNEN VAN STAAL' DRUK BEZOCHT  

Rond de 225 bezoekers waren afgelopen vrijdag en zaterdag te gast bij de Vischafslag voor de foto-  tentoonstelling 'Mannen van Staal'.  Mede om deze reden is besloten de expositie nog één dag te verlengen en wel op zaterdag 7 oktober ( van 13.30 - 15.00).

Veel oudere Harderwijkers gingen met elkaar in gesprek over 'wie wie was' en sommige bezoekers kwamen zelf gewapend met een loep om de foto's  goed te kunnen bekijken en gezichten te kunnen herkennen. Veel voormalige vissers werden op deze manier gedetermineerd.

Als bijvangst hadden een aantal bezoekers eigen foto's meegenomen die ter plekke zijn gescand en worden opgenomen in de database van de visserij in Harderwijk.

De foto expositie is een initiatief van Stichting Vischafslag in samenwerking met het Stadsmuseum Harderwijk en is samengesteld door Evert van der Meer. (1017)

VISSERIJCONCERT IN HARDERWIJK

In de Grote Kerk van Harderwijk vindt zaterdag 27 augustus een Visserijconcert plaats. Een concert waarbij de visserij van Harderwijk centraal staat. Bekende Harderwijkers zullen die avond op een bijzondere wijze de visserij belichten. Daarnaast zal het geheel worden omlijst met bijzondere koor- en samenzang.

Uniek is het Urker Mannenkwartet onder leiding van Gerwin van der Plaats (onder andere dirigent van het Mannenkoor Door Eendracht Verbonden Kampen). Zij zullen in originele Urker kledendracht optreden. Het ensemble kent landelijke bekendheid en zal uitgebreid te horen zijn tijdens dit concert.

Naast het Urker Mannenkwartet zullen De Aalzangers uit Harderwijk ook aanwezig zijn. Dit unieke visserskoor van Harderwijk, onderleiding van Henny van Gilst, mag niet ontbreken. Voor de traditionele mannenkorensound komt het Interkerkelijk Mannenkoor Euterpe uit Voorthuizen. Dit grote mannenkoor, onder leiding van Adriaan Bruinink, zal deze avond een prachtig breed mannenkoorrepertoire laten horen.

Gelre Brass Harderwijk verzorgt samen met Wilma Schouten op de vleugel en Gerwin van der Plaats op het Bätz-orgel de muzikale begeleiding van de koren en de muzikale intermezzo's.

Het belooft een bijzonder, gedenkwaardig en mooi programma te worden. Een avond die u niet mag missen. Het concert wordt gehouden voor de Stichting Vischafslag Harderwijk. De volledige winst van het concert zal ten bate komen voor deze stichting, die staat voor het behoud van de visserij in Harderwijk (botters, visafslag, etc.). Kortom u steunt hiermee een goed doel. Door uw steun krijgt u er gelijk een mooie en onvergetelijke avond voor terug.

Het concert wordt gegeven in de Grote Kerk van Harderwijk op zaterdag 27 augustus 2016. Aanvang 19.30 uur en de kerk is om 19.00 uur open. Kaarten voor dit unieke concert kosten € 5,00 per stuk. Mede dankzij vele bedrijven uit Ermelo en Harderwijk kan de entree laag worden gehouden.

Voorverkoop adressen zullen zijn IJssalon Everto Harderwijk en Vishandel & Palingrokerij Dries van den Berg Harderwijk. U kunt uw kaarten ook reserveren via het e-mailadres: visserijconcert@gmail.com. De organisatie hoopt dat vele bezoekers de weg naar de Grote Kerk in Harderwijk weten te vinden voor dit unieke concert, waarbij hopelijk een nieuwe traditie wordt ingezet. (0817)

ZIEN, DOEN, BELEVEN

De Vischafslag en Botterwerf Harderwijk is een veelzijdige plek. Op 15 april 2016 vond de officiële opening plaats. Het gebouw heeft een educatieve, een culturele en ook een toeristische functie.

Daarnaast wordt er gewerkt; oude ambachten en nieuwe technieken worden toegepast om botters en andere schepen op te knappen. Soms puur voor het plezier, soms uit noodzaak. Maar het belangrijkste is toch wel dat in de Vischafslag- en Botterwerf Harderwijk aandacht wordt besteed aan het visserijverleden van Harderwijk. De Vischafslag die er ooit was, is opnieuw opgebouwd en daarmee wordt het verleden weer heden. Dit is belangrijk, immers: zonder verleden, geen toekomst! (0516)

WAT IS ER ALLEMAAL TE DOEN IN DE VISCHAFSLAG?

• Een kennis- en educatief centrum waar scholieren, jongeren maar ook andere belangstellenden op interactieve wijze kennis maken met de rijke visserijgeschiedenis van Harderwijk.
• Een botterwerf met bijbehorende helling die dienst doet als ambachtelijke werkplaats voor botters, maar waar ook cursussen, lessen en instructies worden gegeven over deze ambachtelijke werkzaamheden.
• Een centrale plek, een thuisbasis, voor de Harderwijkse Botter Stichting en het jongerenproject Botterbinken.
• Een multifunctionele ruimte bestemd voor samenwerking tussen diverse organisaties op toeristisch, recreatief, cultureel en educatief gebied voor de ontwikkeling van bijvoorbeeld rondleidingen, evenementen, kunstexposities, workshops, onderwijsprojecten etc.
• Samen met de haven, de molen, de smederij en de faciliteiten van voormalig scheepswerf Veluvia zorgt de Vischafslag en Botterwerf Harderwijk voor een vervolmaking van ‘de historische hoek’. Een nieuwe, aantrekkelijke toeristische trekpleister.
• Een plek waar senioren en mensen/jongeren die arbeidsongeschikt zijn of een beperking hebben een nuttige sociale en culturele tijdsbesteding kan worden aangeboden.

MAAK KENNIS MET DE VISSERIJ HISTORIE VAN HARDERWIJK

Breng een bezoek aan de Vischafslag en beleef hoe de visserlui hun vis verkochten aan de viskooplui. Gedurende een anderhalf uur durend bezoek krijgt u uitleg over het ontstaan van de Vischafslag en wordt u de werking van de  “Mijn” klok uitgelegd. Tevens wordt u de mogelijkheid geboden om zelf mee te doen aan een “Mijn” u graag over de verschillende type vissersschepen en de diverse vismethodes tijdens het bezoek aan de Botterloods.

• Ontvangst met Koffie en een Harderwijker lekkernij.
• Uitleg Vischafslag  incl. twee “Mijn” rondes.
• Bezoek Botterloods en schepen.

TARIEVEN:

Groep minimaal:

12 personen

24 personen

36 personen

>36 personen

Kinderen tot 12 jaar

€ 6.50 p.p.

€ 6.00 p.p.

€ 5.50 p.p.

€ 5.00 p.p.

gratis

HET VISSERIJVERLEDEN VAN HARDERWIJK

Toen Harderwijk in 1231 stadsrechten kreeg, ontwikkelde de stad zich snel tot een vooraanstaande handelsstad. Het profiteerde van haar ligging aan een aantal belangrijke handelsroutes en de Zuiderzee. De Zuiderzee stond in rechtstreekse verbinding met open zee en zodoende kon handel worden bedreven met Hanzesteden in Engeland, Scandinavië, Duitsland en Polen. Harderwijk wordt al in 1280 genoemd als Hanzestad, behorende bij de Noord Duitse Hanze.

DE BRUINE VLOOT

De Zuiderzee was een ondiepe binnenzee waar alleen schepen met weinig diepgang konden varen. De vloot van Harderwijk bestond een eeuw geleden uit diverse scheepstypen, maar de botters voerden de boventoon. Daarnaast behoorden ook pluten, haringschuiten, punters en kubboten tot de bruine vloot. Voordat de Zuiderzee in 1932 werd afgesloten, werd vanuit Harderwijk gevist op haring, schol, bot, schar, spiering, ansjovis en garnalen.

SCHEEPSWERVEN

De visserij was een belangrijke inkomstenbron dus de schepen werden goed verzorgd. Rond 1900 waren er twee scheepswerven. Hier werd een botter op de helling getrokken zodat het nodige onderhoud gepleegd kon worden. De werf Veluvia telde in hoogtijdagen maar liefst zeven hellingbedden. Niet alleen de vissers verdienden dus een goede boterham aan de visvangst. Ook scheepsbouwers, timmerlieden, nettenboeters, zeilmakers en touwslagers.

DE VISCHAFSLAG

In de vijftiende eeuw was Harderwijk een belangrijke doorvoerhaven van vis naar het Duitse Rijngebied. De stad kreeg in 1443 stapelrecht voor vis bestemd voor het Hertogdom Gelre. De vischafslag bevond zich in de Bruggestraat nabij de Hooghe Bruggerpoort. De vis die verhandeld werd, werd door vissersvrouwen de stad in gebracht. Harderwijk had een vischafslag tot ongeveer 1970. Met de het inpolderen van delen van de Zuiderzee kwam er een einde aan de beroepsvisserij en zodoende werd de functie van een vischafslag overbodig.

DE VIS WERD DUUR BETAALD...

Tot dat moment was de vischafslag dé plek waar de prijs werd bepaald voor een lading gevangen vis. Er hing een grote mijnklok waar bedragen op stonden. De wijzer startte op een hoog bedrag en verplaatste zich langzaam naar beneden. Als een handelaar belangstelling had voor een partij vis, stopte hij de wijzer bij het bedrag dat hij ervoor wilde betalen. Het was voor de handelaren natuurlijk de truc om zo laag mogelijk uit te komen maar ondertussen wel een andere handelaar de loef afsteken. Op hun beurt hoopten de vissers op een zo hoog mogelijke prijs voor hun vangst. Met de komst van een vischafslag werd door de burgemeester van Harderwijk ook een keur- en veilplicht afgekondigd. Hiermee werd bepaald dat de gevangen vis te allen tijde de vischafslag moest passeren. De vissers mochten de gevangen vis niet langer rechtstreeks aan de handelaar verkopen.

DE OUDE MIJNKLOK

De mijnklok was één van de belangrijkste objecten van de Vischafslag. Alle ogen waren gericht op die wijzer.

De spanning steeg wanneer een mooie partij vis werd aangeboden. Wie zou op welk moment de wijzer stoppen? Deze originele klok is behouden gebleven en zal straks, als de Vischafslag in ere is hersteld, een mooi plekje krijgen in het gebouw. Met authentieke materialen wordt dan een echte Vischafslag gehouden, zoals dat vroeger vele malen per week gebeurde in vissersstad Harderwijk.

HET EINDE VAN DE VISCHAFSLAG

Sinds de bouw in 1913 was de vischafslag een belangrijke plek voor de vissers. Nadat de Zuiderzee was afgesloten werd het zoute water langzaam aan zoet. Er werden zoetwatervissen gevangen, maar het was uitstel van het onvermijdelijke... De Flevopolders werden drooggelegd en toen dit rond 1970 een feit was, kwam er een definitief einde aan de visserij vanuit Harderwijk.

DE 21E EEUW

Harderwijkers zijn nog altijd gek op vis. Een harinkje of een vette paling vindt hier gretig aftrek. Harderwijkers zijn ook dol op de historische waarden van de stad. We zijn trots op dat wat we hebben, trots op dat wat we zijn. De geschiedenis van de stad mag verteld worden. Ook de geschiedenis van het visserijverleden. De nieuw te bouwen vischafslag betekent een herstel van de culturele waarde. De vissershaven van Harderwijk krijgt weer een historisch karakter.

KLIK op een foto voor een UITVERGROTING

NIEUWS|BOTTER STICHTING|VISCHAFSLAG|VISSERIJDAGEN|ARRANGEMENTEN|CONTACT

Foto: OGB Design

VISCHAFSLAG

   Vischafslag
@VisserijHistorieHarderwijk.nl

Vischafslag Harderwijk

Havendijk 13

3846 AC  Harderwijk

Weer een Vischafslag en een botterwerf in Harderwijk. Dat hoort zó bij het verleden, maar ook bij het moderne Harderwijk.

Immers Harderwijk wordt vaak geroemd om de sfeer, de gezelligheid, het historische karakter. In Harderwijk voel je het verleden. Dát maakt onze stad zo bijzonder. Het is belangrijk dat oude gebouwen, onze stadsmuur en onze pleinen en steegjes behouden blijven.